Hydrogen peroxide là gì? Tác dụng và những điều cần lưu ý

Hydrogen peroxide, hay nước oxy già, là một chất quan trọng được ứng dụng rộng rãi trong y tế và đời sống thường ngày. Nhờ đặc tính oxy hóa mạnh, chất này mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ nếu sử dụng sai cách.

• Những sai lầm khi dùng vitamin C khiến da tối màu và kém tươi sáng
• Sử dụng các loại thuốc giảm đau tổng hợp cần lưu ý gì?

Hãy trường Cao đẳng Y Dược TPHCM tìm hiểu về các công dụng và những điều cần lưu ý khi dùng hydrogen peroxide qua nội dung sau!

1. Hydrogen Peroxide là gì?

Hydrogen peroxide (H₂O₂) là một hợp chất hóa học đơn giản, bao gồm hai nguyên tử hydro và hai nguyên tử oxy, tạo thành một chất lỏng không màu với tính oxy hóa mạnh. Nhờ đặc tính này, hydrogen peroxide có khả năng khử trùng hiệu quả và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Không chỉ xuất hiện trong các sản phẩm y tế, hydrogen peroxide còn là thành phần quan trọng trong các ngành công nghiệp, từ xử lý nước đến sản xuất hóa chất.

Một đặc điểm nổi bật của hydrogen peroxide là khả năng phân hủy nhanh chóng khi tiếp xúc với ánh sáng, nhiệt độ cao hoặc enzyme tự nhiên, tạo thành nước (H₂O) và oxy (O₂). Chính tính chất này giúp hydrogen peroxide an toàn với môi trường, vì nó không để lại các hóa chất độc hại. Tuy nhiên, vì vậy cũng cần bảo quản hydrogen peroxide cẩn thận để tránh mất tác dụng.

Dù được sử dụng phổ biến, không phải ai cũng hiểu rõ về cách thức hoạt động và các dạng chế phẩm của hydrogen peroxide. Mỗi nồng độ của nó lại phù hợp với những mục đích khác nhau, từ khử trùng vết thương với nồng độ thấp đến ứng dụng trong công nghiệp với nồng độ cao hơn. Hiểu rõ về tính chất của hydrogen peroxide là bước quan trọng để sử dụng nó một cách an toàn và hiệu quả.

2. Công dụng của Hydrogen Peroxide

Hydrogen peroxide là một hợp chất hóa học đơn giản nhưng vô cùng đa năng, được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như y tế, đời sống và công nghiệp. Dưới đây là những công dụng nổi bật của hydrogen peroxide:

2.1. Khử trùng và sát khuẩn

Với nồng độ thấp (khoảng 3%), hydrogen peroxide là lựa chọn phổ biến để làm sạch vết thương, ngăn ngừa nhiễm trùng và tiêu diệt vi khuẩn mà không gây đau đớn. Ngoài ra, nó còn được dùng để khử trùng bề mặt đồ dùng hoặc dụng cụ y tế, giúp duy trì môi trường sạch khuẩn.

2.2. Hydrogen Peroxide làm đẹp và chăm sóc cá nhân

Hydrogen peroxide có mặt trong nhiều sản phẩm làm trắng răng, giúp loại bỏ mảng bám và mang lại nụ cười sáng đẹp. Nó cũng được ứng dụng trong việc làm sáng da và điều trị mụn nhờ khả năng tiêu diệt vi khuẩn gây viêm trên bề mặt da.

2.3. Tẩy trắng và làm sạch

Trong cuộc sống hàng ngày, hydrogen peroxide là công cụ hữu ích để loại bỏ vết bẩn cứng đầu trên quần áo, đồ gia dụng và gạch lát sàn. Đặc tính oxy hóa của nó giúp phá vỡ các hợp chất tạo màu, trả lại bề mặt sạch sẽ và sáng bóng.

2.4. Khử mùi và làm sạch không khí

Với khả năng tiêu diệt vi khuẩn và nấm mốc, hydrogen peroxide được sử dụng để làm sạch không gian sống. Nó có thể khử mùi hôi trong tủ lạnh, giày dép hay các khu vực ẩm ướt.

2.5. Ứng dụng trong công nghiệp và xử lý nước

Ở nồng độ cao, hydrogen peroxide đóng vai trò quan trọng trong các quy trình công nghiệp như tẩy trắng giấy, dệt vải và sản xuất hóa chất. Nó cũng được sử dụng để xử lý nước thải và khử trùng nguồn nước, góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.

3. Cách sử dụng Hydrogen Peroxide an toàn

Mặc dù hydrogen peroxide mang lại nhiều lợi ích, nhưng để đảm bảo an toàn, bạn cần sử dụng đúng cách. Dược sĩ, giảng viên Cao đẳng dược tphcm cho biết gồm:

3.1. Trong y tế:

Sát trùng vết thương: Sử dụng nồng độ 3%, thấm vào bông sạch và không nên đổ trực tiếp lên vết thương.

Khử trùng dụng cụ y tế: Ngâm dụng cụ trong dung dịch hydrogen peroxide pha loãng, sau đó rửa sạch bằng nước vô trùng.

Chăm sóc răng miệng: Pha loãng trước khi sử dụng để súc miệng và tránh nuốt để bảo vệ niêm mạc miệng.

3.2. Trong công nghiệp:

Xử lý nước và tẩy trắng: Sử dụng nồng độ cao (trên 35%) và trang bị đầy đủ bảo hộ như găng tay, mặt nạ và kính bảo vệ để tránh tiếp xúc với hóa chất.

Bảo quản: Lưu trữ trong thùng chứa chuyên dụng, tránh ánh sáng trực tiếp và nhiệt độ cao để giảm nguy cơ cháy nổ.

3.3. Lưu ý chung:

Kiểm tra kỹ nồng độ và sử dụng đúng mục đích để tránh sai sót.

Tránh để hydrogen peroxide tiếp xúc với mắt, da nhạy cảm và không hít phải hơi của nó.

Sử dụng trong không gian thoáng khí để bảo đảm an toàn.

Phụ nữ mang thai, trẻ em, và những người có vấn đề về da hoặc hệ hô hấp nên hạn chế tiếp xúc với hydrogen peroxide. Nếu cần thiết, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia.

Việc sử dụng hydrogen peroxide đúng cách không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu quả mà còn bảo vệ sức khỏe của bạn và bảo vệ môi trường xung quanh.

4. Nguy cơ khi sử dụng sai cách

Kích ứng da và niêm mạc: Tiếp xúc trực tiếp với hydrogen peroxide nồng độ cao có thể gây rát, viêm loét, hoặc bỏng da. Hít phải hơi của nó cũng có thể gây kích ứng đường hô hấp.

Nguy cơ cháy nổ: Ở nồng độ cao, hydrogen peroxide có thể phản ứng mạnh với các chất hữu cơ, kim loại hoặc nhiệt, tạo ra nguy cơ cháy nổ.

Độc tính khi nuốt phải: Dù ở nồng độ thấp, nếu nuốt phải hydrogen peroxide, bạn có thể gặp phải các triệu chứng như buồn nôn, đau bụng, hoặc tổn thương thực quản và dạ dày.

Từ trình dược viên: Mặc dù hydrogen peroxide rất hữu ích trong nhiều ứng dụng, việc sử dụng sai cách có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn. Vì vậy, bạn cần cẩn thận và trang bị đầy đủ kiến thức trước khi sử dụng chất này cho bất kỳ mục đích nào.