Mất ngủ mãn tính là hiện tượng khó đi vào giấc ngủ, không thể duy trì giấc ngủ vào ban đêm, dễ thức giấc hay thức giấc sớm và không thể ngủ lại được và kéo dài trong nhiều tháng.
- Dược sĩ tư vấn sử dụng những loại thuốc giảm đau an toàn và hiệu quả
- Những dạng thuốc kháng sinh nào chữa viêm họng hiệu quả?
Mất ngủ mãn tính là bệnh gì?
Bác sĩ Cao đẳng Y Dược Sài Gòn cho biết mất ngủ mãn tính là hiện tượng khó đi vào giấc ngủ, không thể duy trì giấc ngủ vào ban đêm, dễ thức giấc hay thức giấc sớm và không thể ngủ lại được và kéo dài trong thời gian ít nhất 1 tháng. Hầu hết các trường hợp những người mất ngủ đều có các biểu hiện trên.
Căn cứ vào thời gian, mất ngủ được chia thành 2 loại:
- Mất ngủ cấp tính:thời gian dưới 1 tháng gọi là mất ngủ cấp (ngắn hạn)
- Mất ngủ mãn tính: thời gian kéo dài hơn 1 tháng.
Thức giấc giữa đêm (middle-of-the-night: MONT), khó ngủ trở lại (difficulty returning to sleep: DRS), thức sớm là tình trạng phổ biến nhất ở người mất ngủ mãn tính và thường đi kèm tình trạng khó đi vào giấc ngủ. Người Việt là một trong các dân tộc có thói quen nghỉ ngơi và làm việc rất hợp lý và khoa học nhưng khi mất ngủ mãn tính thì giấc ngủ trưa cũng không còn. Ngủ ngày là tình trạng hay gặp ở người lớn tuổi và bắt đầu một thời kỳ bệnh lý mới.
Nguyên nhân gây bệnh mất ngủ mãn tính là do đâu?
Nguyên nhân gây mất ngủ mãn tính được xác định là do chất lượng cuộc sống bị giảm sút, do bệnh lý, cơ thể bị suy giảm miễn dịch tự nhiên, bao gồm:
Mất ngủ do bệnh tật:
- Đau nhức xương khớp, thoái hoá đốt sống, thoái hóa khớp, loãng xương gây đau nhức về đêm dẫn đến mất ngủ.
- Các bệnh về tim mạch
- Các bệnh đường hô hấp
- Các bệnh đường tiêu hoá
- Các bệnh đường tiết niệu, sỏi tiết niệu (sỏi thận , sỏi bàng quang..), u xơ tuyến tiền liệt, đái tháo đường, thường gây đi tiểu nhiều lần trong đêm, ảnh hưởng đến giấc ngủ và chất lượng giấc ngủ.
- Bệnh tâm thần
Do ảnh hưởng từ các yếu tố môi trường tới sức khỏe: Nhà chật chội, đông người, có nhiều tiếng ồn, không đảm bảo vệ sinh hay gặp ở vùng đô thị khiến người bệnh càng thêm khó ngủ.
Do chế độ ăn uống không điều độ: Nếu ăn quá no, uống nhiều nước trước khi ngủ hoặc uống rượu, bia, sử dụng nhiều chất kích thích (cà phê, trà, thuốc lá …) cũng là nguyên nhân gây ảnh hưởng xấu tới giấc ngủ.
Do rối loạn tâm sinh lý: mắc bệnh trầm cảm, tức giận, buồn rầu, ghen tị, lo lắng quá mức (áp lực trong công việc, về tài chính, về bệnh tật ..), stress kéo dài, tâm thần phân liệt …
Do thay đổi hormone: Estrogen, hormone thay đổi trong thời kỳ kinh nguyệt.
Do suy giảm các chức năng của cơ thể, hàm lượng hormon bị suy giảm: Đây là một nguyên nhân rất khó tránh khỏi do tuổi tác, mọi chức năng của cơ thể đều bị suy giảm khi tuổi tác càng cao, trong đó chức năng của hệ thần kinh trung ương là rất nhạy cảm.
Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác cũng được xác định có thể gây ra tình trạng mất ngủ mãn tính như:
- Lo lắng quá mức về giấc ngủ của mình
- Cố gắng thử các biện pháp dễ ngủ và chú ý dùng nhiều thời gian cho giấc ngủ. Khi cố gắng để ngủ nghĩa là bệnh nhân đang cố tình muốn quên đi một điều gì đó, vì vậy sẽ không tránh khỏi thức tỉnh, thậm chí thức trắng, kết quả là chỉ có thể thiếp đi khi quá mệt mỏi. Lúc này tình trạng mất ngủ càng thêm nghiêm trọng.
Triệu chứng thường gặp của bệnh mất ngủ mãn tính là gì?
Các triệu chứng mất ngủ thường gặp bao gồm:
- Trằn trọc khó ngủ
- Dễ tỉnh giấc nhưng rất khó ngủ lại
- Thức dậy quá sớm
- Cảm thấy mệt mỏi khi thức dậy
- Bệnh nhân không có cảm giác đã được nghỉ ngơi sau khi ngủ
- Bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, khó tập trung và luôn cảm thấy buồn ngủ vào ban ngày
- Khó chịu, trầm cảm hoặc lo âu
- Gặp khó khăn khi cần chú ý, tập trung và ghi nhớ
- Nhức đầu hay căng thẳng…
- Mệt mỏi, uể oải trong ngày.
- Bồn chồn, dễ nóng giận.
- Hay quên, mất tập trung.
- Tăng tính bị ám thị, cảm xúc dễ bị ảnh hưởng bởi người khác.
- Mất khả năng thiết lập và kiểm soát kế hoạch cho tương lai.
- Có thể xuất hiện ảo giác.
Có những phương pháp nào được áp dụng để điều trị bệnh mất ngủ mãn tính?
Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết mục tiêu điều trị bệnh mất ngủ mãn tính là cần phải tìm và loại trừ nguyên nhân gây ra tình trạng mất ngủ này.
- Liệu pháp tâm lý: Phương pháp này được chứng nhận đạt hiệu quả trong điều trị mất ngủ mãn tính.
- Thư giãn: ngồi thiền, luyện khí công, yoga, tập dưỡng sinh, … là biện pháp hiệu quả điều trị chứng mất ngủ.
- Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống khoa học, giữ tinh thần lạc quan, thường xuyên tham gia các hoạt động cộng đồng, sinh hoạt câu lạc bộ, theo đuổi một hay vài hoạt động nghệ thuật lành mạnh cũng là những yếu tố giúp loại bỏ chứng mất ngủ.
- Lựa chọn một số loại thức ăn bổ dưỡng có tác dụng điều trị mất ngủ như: Trà hoa cúc, bột yến mạch hoặc thịt gà vào bữa tối, uống một cốc nước ấm mật ong trước khi ngủ….cũng giúp khắc phục bệnh mất ngủ mãn tính.
Nếu các biện pháp trên không hiệu quả, người bệnh có thể điều trị mất ngủ bằng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ:
- Tây y: các thuốc an thần được sử dụng hỗ trợ điều trị bệnh này, tuy nhiên không thể lạm dụng vì lâu dài, tác dụng phụ là điều khó tránh.
- Đông y: sử dụng các loại thảo dược có tính hoạt huyết, thông mạch, dưỡng não, bổ huyết, giúp người bệnh khắc phục dần những triệu chứng của mất ngủ.