Trình dược viên
Loading...Vitamin K có tác dụng quan trọng điều chỉnh và hỗ trợ trong quá trình đông máu. Ngoài ra, vitamin K còn có nhiều lợi ích khác đối với sức khỏe con người. Mời độc giả cùng đi tìm lời giải đáp qua bài viết dưới đây do các bác sĩ, giảng viên khoa Cao đẳng Dược Sài Gòn tổng hợp.
- Vitamin K giúp điều chỉnh trong quá trình đông máu
Theo giảng viên Ngô Hải Yến công tác tại Trường Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết: Khả năng liên kết các ion canxi (Ca2+) là cần thiết để kích hoạt một số yếu tố đông máu phụ thuộc vitamin K, hoặc protein, trong chuỗi đông máu. Thuật ngữ ‘dòng thác đông máu’ đề cập đến một loạt các sự kiện, mỗi sự kiện phụ thuộc vào nhau, làm ngừng chảy máu thông qua hình thành cục máu đông.
Quá trình γ-carboxyl hóa phụ thuộc vào vitamin K của dư lượng axit glutamic cụ thể trong các protein đó giúp chúng có thể liên kết với canxi. Các yếu tố II (prothrombin), VII, IX và X tạo nên cốt lõi của dòng thác đông máu. Protein Z dường như tăng cường hoạt động của thrombin (dạng hoạt hóa của prothrombin) bằng cách thúc đẩy sự liên kết của nó với phospholipid trong màng tế bào.
Protein C và protein S là các protein chống đông máu cung cấp khả năng kiểm soát và cân bằng trong chuỗi đông máu; protein Z cũng có chức năng chống đông máu. Các cơ chế kiểm soát dòng thác đông máu tồn tại vì đông máu không kiểm soát được có thể đe dọa tính mạng như chảy máu không kiểm soát được. Các yếu tố đông máu phụ thuộc vitamin K được tổng hợp ở gan. Do đó, bệnh gan nặng dẫn đến nồng độ các yếu tố đông máu phụ thuộc vitamin K trong máu thấp hơn và tăng nguy cơ chảy máu không kiểm soát được (xuất huyết).
- Điều trị chống đông đường uống với thuốc kháng vitamin K
Trên trang trinhduocvien.edu.vn có chỉ ra rằng: Một số người có nguy cơ hình thành cục máu đông cao hơn, có thể chặn dòng máu chảy trong động mạch tim, não hoặc phổi, dẫn đến nhồi máu cơ tim (đau tim), đột quỵ hoặc thuyên tắc phổi tương ứng. Sự đông máu bất thường không liên quan đến việc hấp thụ quá nhiều vitamin K và không có độc tính nào được biết đến liên quan đến vitamin K1 hoặc vitamin K2.
Một số thuốc chống đông đường uống, chẳng hạn như warfarin (Jantoven, trước đây gọi là Coumadin), ức chế đông máu bằng cách đối kháng với hoạt động của vitamin K. Warfarin ngăn chặn quá trình tái chế vitamin K bằng cách ngăn chặn hoạt động của VKOR, do đó tạo ra sự thiếu hụt vitamin K chức năng. Quá trình γ-carboxyl hóa không đầy đủ của protein đông máu phụ thuộc vitamin K cản trở dòng thác đông máu, ức chế sự hình thành cục máu đông.
Theo đó,một lượng lớn vitamin K trong chế độ ăn uống hoặc bổ sung có thể khắc phục tác dụng chống đông máu của thuốc kháng vitamin K; do đó, những bệnh nhân dùng các loại thuốc này được cảnh báo không nên tiêu thụ lượng vitamin K rất lớn hoặc rất thay đổi. Các chuyên gia hiện khuyên nên bổ sung vitamin K theo chế độ ăn hợp lý, liên tục đáp ứng các khuyến nghị về chế độ ăn uống hiện tại (90-120 μg/ngày) cho những bệnh nhân dùng thuốc kháng vitamin K như warfarin.
- Tạo khung xương và phòng ngừa vôi hóa mô mềm
Quá trình γ-carboxyl hóa phụ thuộc vào vitamin K rất cần thiết đối với một số protein liên quan đến xương, bao gồm osteocalcin, protein yếu tố chống đông máu S, protein glutamate γ-carboxyl hóa (Gla) ma trận (MGP), protein giàu Gla (GRP) và periostin (ban đầu được gọi là yếu tố đặc hiệu nguyên bào xương-2). Osteocalcin (còn được gọi là protein Gla của xương) được tổng hợp bởi các nguyên bào xương (tế bào tạo xương); sự tổng hợp osteocalcin được điều chỉnh bởi dạng hoạt động của vitamin D, 1,25-dihydroxyvitamin D (calcitriol).
Khả năng liên kết canxi của osteocalcin đòi hỏi quá trình γ-carboxyl hóa phụ thuộc vitamin K của ba gốc axit glutamic. Mặc dù chức năng của nó trong quá trình khoáng hóa xương vẫn chưa được hiểu đầy đủ, nhưng osteocalcin cần thiết cho sự phát triển và trưởng thành của các tinh thể canxi hydroxyapatite.
Theo giảng viên Minh Anh – khoa Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết: Protein S dường như đóng một vai trò trong quá trình phân hủy xương qua trung gian hủy cốt bào. Những người bị thiếu protein S di truyền bị các biến chứng liên quan đến tăng đông máu, cũng như hoại tử xương. Protein S có thể liên kết và kích hoạt các thụ thể thuộc họ TAM tham gia vào quá trình thực bào. Đột biến trong thụ thể TAM có thể dẫn đến suy giảm thị lực, khiếm khuyết quá trình sinh tinh, rối loạn tự miễn dịch và rối loạn tiểu cầu.
Nghiên cứu hiện tại cho thấy rằng hoạt động γ-glutamylcarboxylase giảm và/hoặc khả dụng sinh học của vitamin K thấp hơn có thể làm giảm hoạt động của VKDP và góp phần gây ra các khiếm khuyết về khoáng hóa xương và vôi hóa mô mềm bất thường.
