Ngoài tác dụng chữa bệnh theo từng loại thuốc, thuốc Tân Dược còn có thể gây ra một số tác dụng phụ cả có lợi và có hại cho người dùng. Nếu tác dụng phụ của thuốc mà nặng thì cần ngưng thuốc ngay hoặc đổi thuốc.
- Danh mục những thuốc Tân Dược cần có trong tủ thuốc gia đình
- Những sai lầm thường gặp về thuốc kháng sinh
Tác dụng phụ có hại do ngưng dùng thuốc Tân Dược
Tác dụng phụ do ngưng dùng thuốc Tân Dược được hiểu là biến cố xảy ra với các triệu chứng rối loạn do đang dùng một thứ thuốc trị bệnh nào đó mà đột ngột ngưng không dùng thuốc đó nữa.
Thuốc giảm đau nguồn gốc thuốc phiện, gọi theo tên chung là opioid (như thuốc Morphin, Pethidin, Fentanyl); Thuốc ngủ nhóm barbiturat và thuốc an thần nhóm benzodiazepin (như thuốc Diazepam); hay thuốc giảm cân kích thích là các dẫn chất của amphetamin… Khi đã quen dùng những thuốc này trong thời gian dài sẽ làm thay đổi các chuyển hóa cơ bản trong các tế bào thuộc hệ thần kinh trung ương và hệ thần kinh thực vật (có tác dụng điều khiển cơ trơn và các cơ quan nội tạng). Những tế bào này khi đã bị lệ thuộc vào thuốc, nếu ngưng đột ngột quá trình dùng thuốc này lại, chúng sẽ gây phản ứng bằng các tác dụng phụ như mất ngủ, ói mửa, toát mồ hôi, vật vã, nước mắt chảy giàn giụa, đau nhức, tiêu chảy liên tục…
Những tác dụng phụ… có lợi của thuốc Tân dược
Mọi người rất hay e ngại khi nghe nói đến tác dụng phụ của thuốc Tân Dược nhưng nhiều khi có những tác dụng phụ không gây hại mà lại có ích như:
- Thuốc Papaverin có tác dụng phụ làm giãn nở các cơ trơn quấn quanh mạch máu, làm tăng lượng máu đến dương vật, đầy các thể hang, gây chèn ép các tĩnh mạch không cho máu đã đến thoát ra, giúp cho dương vật cương cứng. Vì vậy liệu pháp papaverin đến nay vẫn còn được dùng.
- Khi dùng sildenafil (hoạt chất có trong Viagra) để chữa bệnh tim mạch, các nhà lâm sàng học nhận thấy thuốc này có một tác dụng phụ phiền toái là làm cường dương. Điều này khiến hãng dược Pfizer thử dùng sildenafil để chữa rối loạn cương và đã đạt được kết quả mỹ mãn. Biệt dược Viagra đã đem đến cho Pfizer món lợi nhuận khổng lồ.
- Thuốc kháng viêm giảm đau aspirin có tác dụng phụ là làm giảm ngưng kết tiểu cầu, dễ gây chảy máu. Chính vì điều này, các nhà khoa học đã lợi dụng nó để ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông và tránh các tai biến do nghẽn mạch.
- Tương tự, thuốc chống nhiễm khuẩn gypothiazol có tác dụng phụ là hạ đường huyết. Ở những người tụy yếu không tiết ra đủ insulin khiến đường máu cao, gyprothiazol sẽ giúp kích thích tụy tiết bổ sung insulin có tác dụng làm hạ đường máu. Từ đó, gyprothiazol được dùng trong chữa bệnh tiểu đường.