Cỏ vòi voi công dụng chữa bệnh gì và cách sử dụng

Cỏ vòi voi là cây dại có tác dụng giảm đau, chống viêm, giải độc. Tuy nhiên, nó cũng có độc tính nhẹ và có thể gây hại nếu sử dụng sai cách. Dưới đây là thông tin về cỏ vòi voi có thể chữa bệnh và cách dùng đúng.

• Cây Mần ri và các điều cần chú ý khi sử dụng
• Nên hay không nên thường xuyên sử dụng nước cà gai leo?

1. Đặc điểm và công dụng của cỏ vòi voi

Giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCM – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ:

1.1. Đặc điểm sinh học cây cỏ vòi voi

Cỏ vòi voi, còn được gọi là nam độc hoạt, đại vĩ đao, dền voi, hay cẩu trùng vĩ, là một loại thảo mộc mọc hoang với chiều cao tối đa khoảng 25 – 40 cm. Thân cây có nhiều lông nhám.

Lá của cây vòi voi có hình bầu dục, nhăn nheo và có răng cưa ở mép. Hoa của cây vòi voi có màu tím hoặc trắng, không có cuống, mọc thành cụm hơi giống vòi voi, từ đó cây được gọi là cỏ vòi voi.

1.2. Thành phần, thu hái và bào chế dược liệu cỏ vòi voi

Nghiên cứu hiện đại cho thấy cỏ vòi voi chứa hoạt chất alcaloid pyrolizidin, có khả năng gây ung thư, nhưng cũng chứa các chất ức chế khối u như indixin N-oxyd và indixin.

Cỏ vòi voi có thể được thu hái quanh năm, nhưng chủ yếu vào mùa thu và hè. Tất cả các bộ phận của cây đều được sử dụng. Sau khi thu hái, dược liệu được phơi hoặc sấy khô để bảo quản và sử dụng. Cỏ vòi voi có vị đắng, mùi hăng và hơi cay.

1.3. Ứng dụng của dược liệu cỏ vòi voi

* Theo y học cổ truyền:

Trong y học cổ truyền, cỏ vòi voi được phân loại vào nhóm Thận, kinh Tỳ và Đại tràng. Dược liệu này được dùng để điều trị các vấn đề như xương khớp, mẩn ngứa, mụn nhọt, viêm da cơ địa, viêm họng, với các tác dụng giảm sưng viêm, giảm đau, giải độc, thanh nhiệt, lợi tiểu và tiêu thũng.

*Theo y học hiện đại:

Y học hiện đại cho thấy cỏ vòi voi có chứa các hợp chất chống oxy hóa, giảm đau, chống co thắt, kháng u, kháng khuẩn, hỗ trợ chữa lành vết thương và có khả năng chống ung thư, lợi tiểu và chống viêm. Do đó, nó có thể được sử dụng để điều trị vô sinh, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp và các bệnh dị ứng.

1.4. Liều dùng cỏ vòi voi và cách dùng dược liệu

Cỏ vòi voi có thể được dùng để đắp ngoài da hoặc sắc uống, với liều dùng mỗi lần không quá 30gr.

2. Các bài thuốc có cỏ vòi voi chữa bệnh

Một số cách sử dụng dược liệu cỏ vòi voi trong các bài thuốc chữa bệnh cụ thể:

2.1. Bài thuốc chữa bệnh ngoài da

2.1.1. Chữa viêm da cơ địa

Bài thuốc chườm: Lấy lá và thân cây vòi voi, rửa sạch, thái khúc ngắn, sau đó ngâm trong nước muối loãng 15 phút. Vớt ra để ráo nước rồi cho vào chảo, sao nóng với rượu hoặc giấm cho đến khi chuyển màu vàng. Đổ hỗn hợp vào túi vải sạch và chườm lên vùng da bị tổn thương. Khi thuốc nguội, sao lại và thực hiện chườm tiếp. Thực hiện 2 lần/ngày và duy trì thực hiện liên tục trong 3 tuần.

2.1.2. Chữa bệnh á sừng

Bài thuốc đắp: Lấy 1 nắm thân và lá cỏ vòi voi đã rửa sạch, giã nhuyễn cùng 1 thìa cà phê muối. Đắp hỗn hợp thu được lên trên vùng da bị bệnh, cố định lại bằng băng qua đêm. Sáng hôm sau, rửa sạch bằng nước ấm. Tiếp tục thực hiện đến khi các dấu hiệu của bệnh á sừng biến mất.

Bài thuốc ngâm rượu để thoa: Rửa sạch và thái nhỏ tất cả các bộ phận của cỏ vòi voi, cho vào bình và đổ ngập rượu trắng. Ngâm trong 10 ngày. Hàng ngày, dùng rượu này thoa vào vùng da bị bệnh đến khi hết triệu chứng thì dừng.

2.2. Bài thuốc chữa đau nhức xương khớp

Thành phần dược liệu: 500gr thảo dược cỏ vòi voi, giấm gạo.

Cách thực hiện: Rửa sạch toàn bộ cây cỏ vòi voi, thái nhỏ và giã nhuyễn. Sao nóng trên chảo, sau đó thêm giấm vào và tiếp tục sao cho đến khi hỗn hợp chuyển màu vàng. Tắt bếp và cho hỗn hợp vào túi vải sạch. Đặt túi lên vùng bị đau nhức và để qua đêm. Dùng thảo được liên tục và đều đặn hàng ngày trong 1 năm.

2.3. Bài thuốc chữa viêm amidan

Dùng 1 nắm lá và thân vòi voi tươi, rửa sạch, giã nhuyễn và chắt lấy nước để súc miệng từ 4 – 6 lần mỗi ngày.

Khi sử dụng cỏ vòi voi để chữa viêm amidan, cần lưu ý:

Không dùng cho trẻ em, phụ nữ có thai và trong thời gian cho con bú.

Hạn chế sử dụng cho người có tỳ vị hư hàn, bị tiêu chảy kéo dài, suy nhược cơ thể hoặc người già yếu.

3. Lưu ý khi sử dụng dược liệu cỏ vòi voi

Dược sĩ, giảng viên Cao đẳng dược tphcm tại trường lưu ý:

Không tự ý sử dụng cỏ vòi voi làm dược liệu khi không có sự hướng dẫn từ thầy thuốc chuyên môn, vì trong thành phần của nó có chất gây độc cho gan, có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn.

Nếu khi dùng cỏ vòi voi để chữa bệnh mà gặp phải triệu chứng đau bụng hoặc tiêu chảy, cần ngừng ngay lập tức.

Hiệu quả khi chữa bệnh của thảo dược cỏ vòi voi thường chậm hơn so với thuốc Tây y, do đó khi lựa chọn dùng thảo dược cỏ vòi voi thì người dùng cần phải sử dụng kiên trì trong quá trình điều trị.

Khi dùng cỏ vòi voi để chữa trị bệnh ngoài da, cần vệ sinh da bằng nước ấm trước và sau khi thực hiện, và tuyệt đối không uống.

Mặc dù cỏ vòi voi có nhiều công dụng chữa bệnh, nhưng các độc tố trong dược liệu có thể khó phát hiện và có thể phát tác âm ỉ. Vì vậy, nên có sự đồng ý và hướng dẫn từ thầy thuốc chuyên môn để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng. Hy vọng thông tin này giúp bạn hiểu và sử dụng dược liệu cỏ vòi voi một cách an toàn và hiệu quả.

Nguồn: trinhduocvien.edu.vn