Trình dược viên
Loading...Dền gai hay còn gọi với cái tên quen thuộc là Rau dền gai, hay mọc ở hoang ở ven đường hay bãi đất. Nhìn đơn thuần bạn chỉ nghĩ nó là loại cây dại bình thường, nhưng nếu bạn biết sử dụng loại cây này sẽ trở thành một cây thuốc chữa bệnh thần kỳ.
- Các bài thuốc đông y hiệu quả từ vườn nhà không phải ai cũng biết
- Công dụng trị ho tiêu đờm từ lá xương sông
- Những loại lá giàu dược tính có ngay trong vườn nhà
Công dụng chữa bệnh của Dền gai
Để hiểu rõ hơn về những công dụng cùng với các bài thuốc của Dền gai, các bạn hãy cùng với các giảng viên Y sĩ y học cổ truyền tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM tìm hiểu cụ thể về loại cây này nhé!
Dền gai và những lợi ích cần biết
Dền gai là cây thảo hằng năm, cao từ 0,3 đến 0,7m, phân cành nhiều, không có lông. Lá mọc so le, có hình thuôn dài, cuống dài có cánh, ở gốc có 2 gai dài 3 – 15mm, mặt trên phiến lá màu xanh lợt. Hoa mọc thành xim và sắp xếp sít nhau ở nách lá thành những bông dài, các lá bắc như gai 7-8mm. Quả là một túi hình trứng nhọn một đầu. Hạt đen óng ánh.
Để làm thuốc, người ta thu hái cây quanh năm, dùng toàn cây rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô. Có thể đốt thành tro, dùng dần. Cây chứa một tỷ lệ nitrát kali, nhất là ở rễ. Liều thường dùng từ 9-15g khô hoặc 30-60g tươi trong thuốc thang.
Theo Đông y, Dền gai có vị ngọt nhạt, tính mát (hoặc hơi lạnh); có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, lương huyết giải độc, thu liễm, cầm máu, tiêu viêm, chữa mẩn ngứa. Nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy Dền gai có tính kích thích thực bào, cao nước có tác dụng diệt nấm đối với nấm Cercospora cruenta gây bệnh ở cây.
Theo kinh nghiệm nhân dân, lá và ngọn non dùng luộc ăn như các loại rau dền. Lá dền gai giã nát, thêm nước gạn uống, bã đắp chữa rết cắn, ong đốt, lở ngứa. Toàn cây dùng trị phù thũng, bệnh về thận, bệnh lậu, chữa lỵ có vi khuẩn và làm thuốc điều kinh. Phần cây trên mặt đất được dùng làm thuốc dịu để trị bỏng, đắp tiêu viêm mụn nhọt. Lá có tính long đờm, được dùng trị ho và các bệnh về đường hô hấp. Hạt có thể dùng như hạt cây Mào gà đắp để băng bó chỗ gãy xương, đòn ngã ứ huyết. Nhân dân còn dùng hạt và rễ trị bệnh đau tim.
Ở Ấn Độ, Thái Lan, Philippin, Lào, Campuchia, người ta dùng nước sắc rễ làm thuốc lợi tiểu, hạ sốt, điều kinh, chữa bệnh lậu. Ở Ấn Độ, rễ còn được dùng trị chàm (eczema), chữa đau bụng, làm lợi sữa. Rễ và lá sắc cho trẻ em uống để nhuận tràng, giã đắp làm dịu da, trị áp xe, mụn nhọt và bỏng; còn dùng trị rắn cắn và cho gia súc bị liệt các chi ăn để chữa bệnh. Ở Malaysia dền gai được dùng để long đờm, làm dễ thở trong viêm phế quản cấp. Ở châu Phi người dân dùng dền gai chữa trĩ.
Những bài thuốc chữa bệnh hay từ Dền gai
Sau đây các giảng viên tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM sẽ giúp các bạn liệt kê những bài thuốc chữa bệnh cần biết để có áp dụng khi cần:
Những bài thuốc chữa bệnh hay từ Dền gai
- Lậu: Dùng 5-6 rễ non của cây nhai liên tục trong vòng một tuần lễ thì sẽ đỡ.
- Lỵ ra máu: Rễ dền gai 20g, Lá trắc bá 8g, Lá huyết dụ 12g, Hoa hòe 4g, Cỏ mực 8g. Tất cả cắt nhỏ, sao vàng, sắc uống.
- Trật đả, ứ huyết: Dùng cành lá hoặc toàn cây nấu nước uống, mỗi ngày 10-15g; hay thiêu thành tro uống với nước chín hay nước trà, mỗi lần 8-12g.
- Bướu cổ: Dền gai tươi 90g, Thịt heo nạc 120g, nấu chín rục chia 2 lần ăn.
- Viêm túi mật, sỏi mật: Dền gai tươi 180g, Ruột non heo (rửa sạch mỡ) 180g, thêm nước chưng chín, nêm gia vị chia 3 lần ăn trong ngày, liên tục trong 7 ngày.
- Búi trĩ sưng đau: Dền gai tươi 1 nắm to, nấu lấy nước xông và rửa, ngày 1-2 lần.
- Bệnh lỵ: Dền gai tươi 30-60g sắc nước, pha thêm đường đỏ uống. Hoặc sấy khô lá dền gai tán bột, uống với nước sôi nguội 9-15g.
- Mụt nhọt: Lá dền gai tươi lấy vừa đủ, thêm một chút mật ong giã nhuyễn đắp bó lại, ngày 2 lần sẽ đỡ.
- Mẩn ngứa: Dền gai tươi vừa đủ, sắc lấy nước đặc, thêm chút muối rửa hay tắm gội tại chỗ nổi mẩn ngày dùng 3 lần sẽ đỡ dần.
- Bạch đới (khí hư): Rễ dền gai tươi 60g, Bạch quả (Ngân hạnh, bỏ vỏ, lấy phần nhân) 14 quả, sắc uống ngày 1 thang. Hoặc dùng rễ Dền gai khô 20g , Bạc thau 16g sắc uống.
- Da nổi mẩn ngứa khi xúc với rơm rạ: dùng Dền gai tươi , Lá hẹ tươi (hoặc Bạc hà tươi), Rau sam tươi lượng bằng nhau, giã nhuyễn đắp hoặc vắt nước thoa vùng da ngứa, ngày dùng 2-3 lần.
Hy vọng với những chia sẻ này sẽ giúp các bạn có cái nhìn cụ thể hơn mà cây Dền gai mang lại, và biết tận dụng nó như một loại thuốc chữa bệnh khi cần thiết.
