Trình dược viên
Loading...Tương tác giữa các loại thuốc Tân dược đã được đề cập rất nhiều, ngay cả khi kê đơn bác sĩ cũng đã có những cân nhắc. Tuy nhiên, sự tương tác giữa thuốc và thức ăn thì không phải ai cũng biết.
Nước táo và và các loại thuốc được bẻ hoặc nghiền…
Có một số thuốc khi dùng phải hòa tan trong nước (hoặc bệnh nhân khó uống, khó nuốt nên phải nghiền nhỏ hoặc tháo vỏ nang bên ngoài thuốc)… để sử dụng, nhưng nếu hòa tan thuốc vào nước trái cây như nước táo… để dễ uống thì rất sai lầm. Vì thuốc rất có thể bị phá vỡ cấu trúc và làm thay đổi dược động học… điều này có thể dẫn đến mất hoặc giảm hiệu quả điều trị của thuốc hoặc xảy ra độc tính.
Thuốc kháng sinh và sữa
Các sản phẩm có nguồn gốc từ sữa như yaourt, bơ, sữa, kem, phô mai… đều chứa calcium. Mặc dù đây được coi là một vi lượng quan trọng cho sự sống, sự phát triển cần thiết cho xương và có lợi cho sức khỏe… nhưng các sản phẩm từ sữa lại làm bất hoạt, giảm hấp thu, gây mất tác dụng của một số thuốc kháng sinh như: levofloxacine, doxycyclin, tetrcyclin, ciprofloxacin… Vậy nên khuyến cáo bệnh nhân chỉ nên sử dụng các sản phẩm có chứa calcium trước trước 1 giờ hoặc có thể sử dụng sau 2 giờ uống thuốc kháng sinh.
Nước bưởi và một số thuốc trị bệnh mạn tính
Cyp3A4 thực chất là một loại enzym chuyển hóa, loại enzym này có tác dụng chuyển hóa nhiều loại thuốc cũng như nhiều loại chất độc khác thành những chất ít gây độc hơn hoặc dễ bài tiết hơn hoặc là cả hai. Trong nước bưởi có chứa furanocoumarins, là chất gây ức chế chọn lọc enzym CYP3A4, dẫn đến những hậu quả trầm trọng do tương tác thuốc và thực phẩm.
Một số loại thuốc Tân dược như: thuốc điều trị bệnh tăng huyết áp, HIV, statins hay thuốc ức chế miễn dịch… rất cần có sự chuyển hóa của Cyp3A4. Nhưng nếu uống những thuốc này cùng nước bưởi sẽ làm gia tăng hiệu lực của thuốc do bị ức chế chuyển hóa dẫn đến sự gia tăng nồng độ thuốc trong máu. Kết quả tạo ra một lượng thuốc quá liều. Và khi quá liều các statins có thể dẫn đến hoại tử cơ, hạ áp nguy hiểm ở những người đang điều trị thuốc huyết áp… đôi khi là dẫn đến tử vong.
Các thuốc chống trầm cảm và thức ăn chứa tyramine
Còn gọi là các IMAOs – nhóm thuốc chống trầm cảm Inhibitor Mono Amino Oxydase như: nialamide, iproniazid, selegiline, phenelzin … Các thuốc loại này ngăn cản không cho men oxy hóa khử các amin đơn của các chất hóa học trung gian dẫn truyền thần kinh. Tương tác thuốc rất nguy hiểm khi bệnh nhân sử dụng thuốc kết hợp với một số thức ăn, thức uống như: phô mai để lâu, cá hun khói, thịt ướp muối, bơ, chuối, dưa cải, chocolate, rượu đỏ, thịt qua chế biến nướng … Vì các loại thức ăn này có chứa chất tyramine. Do sự tương tác giữa chất tyramine với các hoạt chất chứa trong các IMAOs dẫn tới tương tác nghiêm trọng khác là làm tăng huyết áp kịch phát, nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong.
Các thuốc chống đông và các loại rau cải
Thuốc kháng vitamin K là những chất chống đông máu tổng hợp ví dụ như: warfarin, sintrom, indandion… do loại thuốc này có cấu trúc gần giống như vitamin K nên cản trở việc khử các vitamin K. Thuốc kháng vitamin K là một thuốc có khoảng trị liệu hẹp, tương tác với nhiều loại thức ăn. Do vậy, khi uống thuốc này thì cần hạn chế các loại thực phẩm giàu kali như: bắp cải xanh, củ cải, súp lơ, cải Bruxen, các loại cải có màu lá càng sậm càng chứa nhiều vitamin K… Do các loại thực phẩm này làm mất tác dụng của thuốc kháng đông, đặt bệnh nhân đối mặt với nguy cơ cao bị tăng huyết khối. Nên đối với bệnh nhân đang sử dụng thuốc kháng đông thì ngoài việc thường xuyên phải theo dõi chỉ số INR (international normalized ratio) thường xuyên để đánh giá và kiểm soát hiệu lực của thuốc kháng đông còn cần thiết lập chế độ ăn uống thích hợp.
Thực phẩm giàu iod và thuốc kháng giáp
Các loại thuốc kháng giáp như: thuốc methimazole, PTU… sẽ bị làm giảm hiệu quả điều trị khi kết hợp chung với thực phẩm giàu iod. Vì vậy, nếu uống thuốc này mà ăn những thực phẩm giàu iod thì hiệu quả của thuốc sẽ bị giảm, đòi hỏi phải sử dụng liều cao hơn liều thông thường. Điều này cũng đồng nghĩa với sự gia tăng nguy cơ tác dụng phụ như: phát ban, nổi mề đay, hay bệnh gan… Các loại thực phẩm giàu iod như: hải sản, cá biển, tảo biển, muối…
