Men vi sinh và men tiêu hóa là hai chế phẩm hoàn toàn khác nhau nhưng do thói quen chúng ta vẫn lạm dụng chúng và gọi chúng với cái tên chung là men tiêu hóa.
Men là gì?
Men có bản chất là những protein, chúng có tác dụng xúc tác một phản ứng hóa học nào đó. Mà thực chất phản ứng hóa học này sẽ không tiến hành được hoặc tiến hành rất chậm trễ nếu không có sự xúc tác của men.
Men tiêu hóa và tác dụng của men tiêu hóa?
Trong Kiến thức Y Dược, men tiêu hóa chính là các loại men (hay còn được gọi là enzym), loại men này do cơ thể (chủ yếu do từ các ống và tuyến tiêu hóa) tiết ra để giúp quá trình tiêu hóa thức ăn trở nên dễ dàng để được hấp thu vào máu. Có một số men tiêu hóa quan trọng như:
Men amylase của tuyến nước bọt: loại men này có tác dụng phân giải tinh bột đã được nấu chín.
Acid clohydric (HCl) và các men pepsin, lipase của dạ dày: Các sản phẩm này có tác dụng làm trương thức ăn bằng việc phân cắt các sợi collagen, hay phân cắt chất đạm thành những chuỗi polypeptid ngắn. Tuy nhiên men pepsin của dạ dày thì chỉ có tác dụng tiêu hóa được khoảng 10 – 20% chất đạm của thức ăn. Còn men lipase cũng của dạ dày lại có tác dụng rất yếu, chỉ tiêu hóa được các dạng chất béo đã được nhũ tương hóa (ví dụ như chất béo của sữa hoặc trứng).
Các men của dịch tụy: đây là các men có tác dụng quan trọng nhất. Men tiêu hóa của dịch tụy bao gồm: men amylase, loại men này có tác dụng tiêu hóa tinh bột mạnh hơn rất nhiều lần so với men amylase của tuyến nước bọt; các men tiêu hóa chất đạm của tụy bao gồm: trypsin, carboxypolypeptidase, chymotrypsin, dưới tác dụng của chúng, các chất đạm sẽ được phân giải thành các đoạn acid amin đơn giản hơn; men tiêu hóa mỡ của tụy là men lipase (sau khi mỡ được nhũ tương hóa nhờ tác dụng của muối mật), dưới tác dụng của nó, phần lớn các chất mỡ của thức ăn sẽ được tiêu hóa.
Trong đó, gan giúp bài tiết ra acid mật và muối mật, chúng đóng vai trò quan trọng trong việc hòa tan các chất mỡ, tạo điều kiện cho men lipase tiêu hóa mỡ hoạt động.
Men vi sinh và tác dụng của men vi sinh?
Hệ vi sinh đóng vai trò rất quan trọng ở đường tiêu hóa, đặc biệt là hệ tiêu hóa non nớt của trẻ. Thường ở đại tràng sẽ có khoảng 400 – 500 loại vi khuẩn khác nhau. Ngoài việc tham gia khâu cuối cùng của quá trình tiêu hóa, chúng còn đảm nhiệm chức năng bảo vệ cho đại tràng. Trong môi trường hoạt động của vùng đại tràng, các vi khuẩn có ích có khả năng lấn áp, đè bẹp và tiêu diệt rất nhiều loại vi khuẩn gây bệnh. Một số vi sinh có ích cần thiết cho hệ tiêu hóa như:
Bacillus subtilis là vi sinh sản xuất men amylase, chúng xúc tác cho phản ứng thủy phân tinh bột và glycogen.
Lactobacillus sporogenes là một trong các vi sinh sản xuất ra acid lactic, acid hóa đường ruột và giúp ngăn ngừa được sự phát triển của các vi khuẩn gây thối rữa.
Clostridium butyricum là vi sinh lên men butyric. Chúng đồng hóa được các nitơ trong các hợp chất có tính phức tạp như acid amin, peptid, protein…, ngoài ra chúng còn giúp lên men được các loại đường, tinh bột, dextrin, pectin…
Men bia thuộc họ Saccharomycetaceae, thường được chế dưới dạng khô nhằm tránh sự phân hủy các vitamin. Men bia khô có chứa các vitamin B1, PP, B2, B6, B5, biotin, acid folic, B12, acid aminobenzoic và isonitol. Đây là nguồn rất giàu vitamin và dưỡng chất, được dùng trong phòng và điều trị thiếu vitamin và suy dinh dưỡng.
Dựa vào sự phát triển của công nghiệp dược phẩm, người ta đã sản xuất ra các chế phẩm vi sinh (được gọi là men vi sinh) cũng hỗ trợ tiêu hóa, còn được gọi là probiotic. Tùy thuộc vào từng loại sản phẩm mà trong thành phần sẽ có một hoặc nhiều các loại vi khuẩn có lợi trên. Các men vi sinh này chính là loại thường được các bà mẹ lạm dụng nhiều nhất.