Lần đầu tiên trong lịch sử, các nhà khoa học Mỹ đã thực hiện thí nghiệm biến đổi gen bằng việc can thiệp vào gen của một phụ nữ với mục đích quay ngược đồng hồ sinh học. Vậy phương pháp trẻ hóa này được thực hiện như nào?
Nữ chuyên gia nghiên cứu sinh hóa người Mỹ Elizabeth Parrish được truyền các vật liệu di truyền vào tĩnh mạch nhằm thâm nhập các nhân tế bào và bắt đầu những thay đổi trong cơ thể, có tác dụng ngăn chặn lão hóa và tạo ra quá trình trẻ hóa. Từ trước tới nay, liệu pháp mang tính đột phá này chưa bao giờ được thử nghiệm trên người, vì người ta e ngại nó có thể gây ra tác dụng phụ khôn lường …
Quá trình lão hóa là kẻ thù số một của con người
Dù biết rằng quyết định của mình là mạo hiểm, Elizabeth vẫn quyết định thử nghiệm liệu pháp mới trên bản thân mình. Nữ chuyên gia cho biết, nếu liệu pháp này thành công và được áp dụng rộng rãi thì sẽ giúp kéo dài tuổi thọ con người tránh được nhiều bệnh tật nguy hiểm, vì khi cơ thể lão hóa, sức đề kháng sẽ kém đi và lúc đó các căn bệnh hiểm nghèo như ung thư, tim mạch, tiểu đường, Alzheimer… có cơ hội xuất hiện, cướp đi tính mạng con người.
Vì vậy, có thể nói, quá trình lão hóa là kẻ thù số một, gián tiếp gây ra những cái chết bất khả kháng. Đã đến lúc phải tiến hành thử nghiệm trên con người, Elizabeth Parrish khẳng định. Elizabeth hy vọng rằng liệu pháp biến đổi gen trẻ hóa sẽ giúp người cao tuổi khỏe mạnh hơn, có thể tự chăm sóc bản thân chứ không kết thúc cuộc đời mình trên xe lăn hay trong nhà dưỡng lão.
Nói về mức độ an nguy của thử nghiệm này, Elizabeth Parrish cho biết: “Đây là lần đầu tiên liệu pháp biến đổi gen được thử nghiệm trên người và tôi hiểu rất rõ là khả năng gây tác hại vẫn có thể xảy ra. Nhưng tôi chấp nhận, vì nếu không trực tiếp thử nghiệm thì trước sau tôi cũng sẽ chết do già yếu, bệnh tật. Tuy nhiên, nếu thí nghiệm này thành công, trước mắt sẽ cứu được hàng triệu người đang bị các căn bệnh hiểm nguy hành hạ và xa hơn nữa là giúp kéo dài tuổi thọ của loài người. Giả dụ xảy ra tình huống xấu nhất thì chỉ có mình tôi phải gánh chịu mà thôi và tôi yêu cầu không buộc tội bất cứ một ai khác. Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đều ủng hộ tôi vì mọi người đều hiểu rõ về mục đích sống của tôi”.
Vắc xin ngừa lão hóa
Tuy mới ngoài 40 tuổi nhưng Elizabeth đã tự cảm nhận được những dấu hiệu lão hóa như giảm trí nhớ, cơ bắp bắt đầu nhão, xuất hiện các vấn đề về tiêu hóa, thị lực và chức năng vận động. Là chuyên gia sinh hóa, Elizabeth hiểu rất rõ quá trình lão hóa đưa cơ thể đến rất nhanh với cái chết.
Vì vậy, cần phải ngăn chặn quá trình lão hóa, mà liệu pháp biến đổi gen cũng là một biện pháp được lựa chọn. Elizabeth cũng cho biết mục đích của liệu pháp này không phải nhằm giúp con người giữ mãi được vẻ thanh xuân mà quan trọng nhất là giữ được sức khỏe lâu bền để khi 80 tuổi vẫn có thể tham gia môn thể thao leo núi, thi chạy Marathon hoặc có được những thành tích xuất sắc trong lao động trí óc.
Liệu pháp biến đổi gen chống lão hóa nên bắt đầu áp dụng ở độ tuổi nào là tốt nhất? Elizabeth Parrish cho biết, nếu liệu pháp này được thử nghiệm thành công thì nó sẽ được áp dụng trước hết cho các bệnh nhân đang gặp phải nhưng căn bệnh mà tuổi tác gây ra. Về lâu dài, phương pháp này có thể áp dụng cho những đối tượng trẻ hơn như một biện pháp y tế dự phòng để ngăn chặn quá trình lão hóa và loại bỏ những căn bệnh đi kèm. Có thể nó sẽ tương tự như việc tiêm chủng ngừa bệnh bại liệt, lao phổi, viêm gan… đang được thực hiện hiện nay đối với trẻ em và cả người trưởng thành. Nhưng tất nhiên, theo Elizabeth, liệu pháp gen vẫn còn đòi hỏi rất nhiều nghiên cứu, thử nghiệm để hiểu được tác dụng lâu dài.
Cơ chế hoạt động của thí nghiệm
Bộ gen người đã được giải mã, nhưng cho đến nay khoa học vẫn chưa biết nhiều về những ảnh hưởng của gen đến các hoạt động của cơ thể. Đồng thời, có bằng chứng cho thấy rằng cùng một gen có thể chịu trách nhiệm cho nhiều quá trình khác nhau. Hiện tại vẫn chưa xác định được gen nào liên quan đến lão hóa. Vậy liệu pháp gen đang được thử nghiệm theo hướng nào? Elizabeth Parrish cho biết: “Đúng là có hàng ngàn gene tham gia vào các quá trình khác nhau trong cơ thể, nhưng hai gen mà chúng tôi sử dụng trong điều trị đã được nghiên cứu kỹ. Việc tác động lên một trong hai gen đó (gen tạo chất ức chế myostatin, hay đơn giản là một protein ức chế sự tăng trưởng của cơ bắp) đã được thực hiện trong thử nghiệm lâm sàng trên con người và cho kết quả tốt. Khi hoạt động của gen này bị khống chế, cơ thể tăng cường sản xuất myostatin, qua đó kích thích sự tăng trưởng cơ bắp và chặn đứng hiện tượng loạn dưỡng cơ bắp vốn phát triển theo tuổi tác.
Phần thứ hai của liệu pháp gen là kích thích sản xuất telomerase – enzyme chịu trách nhiệm cho sự phục hồi chiều dài của telomere (đầu mút của nhiễm sắc thể đảm bảo tính toàn vẹn và ổn định của ADN). Khoa học đã xác định được rằng khi tuổi tác càng cao, các telomere càng ngắn lại, khiến cho các tế bào trở nên kém an toàn hơn, có khả năng xuất hiện những đột biến, kết hợp với các yếu tố khác có thể dẫn đến ung thư và nhiều căn bệnh nguy hiểm của tuổi già. Các thử nghiệm được lặp lại nhiều lần trên chuột đã cho kết quả là việc kích thích gen telomerase có tác dụng làm trẻ hóa tế bào của tất cả các mô cơ thể. Vì vậy, Elizabeth và các đồng nghiệp cảm thấy tự tin khi sử dụng phương pháp tác động đến các gen. Rất có thể sự kích hoạt các gen này sẽ dẫn đến hiệu ứng tích cực khác. Trước hết đã xác định được rằng việc phục hồi độ dài của telomere giúp tránh được ung thư, còn sự khống chế myostatin không chỉ ngăn giảm khối lượng cơ bắp mà còn có tác động tích cực lên hệ tim mạch.
Trong tương lai, các nhà khoa học có thể sẽ còn tìm hiểu thêm về các gen khác, nhưng hiện nay, Elizabeth và các đồng nghiệp của mình tin rằng việc tác động lên hai gen đã được lựa chọn sẽ mang lại lợi ích rất lớn đối với hầu hết mọi người.
Được biết, thí nghiệm này được tiến hành bởi Công ty y sinh học Bio Viva mà Elizabeth Parrish là một thành viên trong ban lãnh đạo.
Theo thanhnien.vn