Đây là nhóm các thuốc nhuận tràng chống táo bón dựa vào đặc tính độ thẩm thấu cao của thuốc làm tăng hấp thu nước vào lòng ruột giúp cho mềm khối phân và tăng khối lượng chất phân để phân được dễ dàng đào thải ra ngoài.
Nguyên tắc sử dụng thuốc nhuận tràng lợi mất
Theo các Dược sĩ Cao đẳng Dược TPHCM
Vấn đề hàng đầu trong điều trị táo bón là vận động thường xuyên để tăng cường trương lực ruột. Điều chỉnh cách thức ăn uống như tăng cung cấp nước, ăn nhiều chất xơ, ưu tiên chất xơ từ trái cây.
Thuốc đầu tiên nên chọn là nhuận tràng tạo khối hoặc glycerin đặt trực tràng. Nếu không hiệu quả có thể sử dụng diphenylmethan hay anthraquinon liều thấp hoặc muối nhuận tràng.
Sau một tuần dùng thuốc mà tình trạng táo bón không cải thiện thì nên đến gặp bác sỹ.
Chống chỉ định chung của nhóm thuốc nhuận tẩy: buồn nôn, ói mửa, đau bụng, tắt nghẽn ruột.
Không dùng thường xuyên và kéo dài.
Ở trẻ em táo bón thường do thần kinh vì vậy cần cân nhắc kỹ trước khi quyết định chọn nhóm thuốc nhuận tẩy.
Táo bón cấp ưu tiên dùng thuốc nhuận tẩy và thuốc có chứa magne. Dùng thuốc và thụt tháo là biện pháp sau cùng.
Ở người mang thai tránh dùng thuốc toàn thân như nhuận tẩy kích thích hay các chế phẩm ảnh hưởng hấp thu vitamin. Nên dùng thuốc nhóm nhuận tẩy tạo khối và làm mềm.
Ở người cao tuổi ưu tiên dùng thuốc đạn glycerin và lactulose.
Tránh dùng nhóm dầu khoáng ở người nằm tại chỗ vì nguy cơ viêm phổi hít do lipid. Trước khi dùng thuốc nhuận tẩy nên giải quyết khối phân lèn chặt bằng phương pháp cơ học như thụt tháo bằng dung dịch muối tẩy xổ.
Là các dung dịch ưu trương nên kéo nước vào lòng ruột nhờ hiện tượng thẩm thấu, gây tăng nhu động ruột.
Các thuốc nhuận tràng thẩm thấu
Các Dược sĩ Trung cấp Dược TPHCM chia sẻ
Các chế phẩm dùng đường trực tràng như thuốc đạn, dung dịch thụt khởi phát tác dụng trong 15-30 phút. Các dạng uống phải cần đến 4 giờ mới có tác dụng. Lưu ý uống nhiều nước để tránh mất nước.
Muối nhuận tràng:
Gồm các ion hấp thu kém như magne, sulfat, phosphat và citrat … nên tạo áp suất thẩm thấu kéo nước vào lòng ruột. Muối magne còn kích thích bài tiết cholecytokinin, một hormon kích thích nhu động ruột, bài tiết dịch. Gồm: Magnecitrat, Fleet phospho soda, Celloid, Fynon salt, Meral …
Glycerin:
Kéo nước nhờ vào nồng độ ưu trương. Ngoài ra còn có tác dụng làm trơn và làm mềm phân. Thường dùng dạng bơm trực tràng: Rectiofar…
Các saccharid:
Nhóm này làm tăng khối lượng phân và kích thích nhu động ruột. Gồm Lactulose, Sorbitol …
Polyme phân tử lượng lớn:
Nhóm này có phân tử lượng lớn nên không hấp thu và không bị chuyển hóa, có khả năng gắn với nước nên làm mềm phân. Gồm Polyethylen glycol…