Cây xương cá – Vị thuốc trị viêm xoang hiệu quả

(2 votes, average: 1,00 out of 5)

in Cây thuốc Tháng Chín 8, 2023 221 Views

Cây xương cá, thuộc họ xương rồng, được biết đến với khả năng trị liệu viêm xoang hiệu quả. Đây là một loại cây không có lá và gai. Thảo dược này có khả năng sát trùng, kháng viêm, giải độc, và khử mùi..

Cây xương cá không chỉ có tác dụng tiêu viêm mà còn có khả năng loại bỏ mụn thịt, mụn cóc, hỗ trợ làm giảm cơn đau xương khớp và viêm xoang. Tuy nhiên, việc sử dụng cây xương cá để làm thuốc dân gian trong việc chữa bệnh, đặc biệt là viêm xoang, đòi hỏi sự hướng dẫn chi tiết. Hãy cùng tham khảo bài viết chuyên mục Cây thuốc dưới đây để được hướng dẫn chi tiết, để bạn có thể áp dụng một cách chính xác và hiệu quả!

Cây xương cá được trồng để làm cảnh và làm dược liệu

1. Đặc điểm chung dược liệu

Tên khác: Cây giao, A giao. San hô xanh, Cây xương khô, Thanh san hô, Cây kim dao,…
Tên khoa học: Euphorbia tirucalli Họ: Thầu dầu ( Euphorbiaceae)

1.1. Mô tả thực vật

Cây giao có thân to, cao từ 3 – 6m. Cây có nhiều cành mọc phát triển, thường mọc xung quanh thân cây theo hình vòng cung, có màu lục, thường ít lá hoặc không lá, với hình dạng tương tự như các cành của cây san hô.

Thân của cây giao có mủ trắng đục giống như sữa, tạo điều kiện dễ dàng để nhận biết. Mủ của cây này chứa các chất độc, và khi tiếp xúc với da hoặc mắt, có thể gây ra tình trạng phồng rộp da hoặc tạm thời làm mất thị lực. Vì vậy, khi tiếp xúc với cây, cần phải cẩn trọng. Nếu mủ bám vào tay, chân hoặc các phần khác của cơ thể, người ta nên sử dụng xà phòng để rửa sạch. Nếu mủ bị dính vào mắt, cần ngay lập tức rửa mắt bằng nước sạch và tìm đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và xử lý.

Thân của cây giao được cấu tạo từ nhiều đốt tròn, có đường kính tương tự như chiếc đũa, có màu xanh, và độ dài không đồng đều. Những đốt này mọc ra từ thân cây và lan tỏa ra các hướng khác nhau.

Lá nhỏ hẹp, thường rụng sớm để lại chỉ còn nhánh trơ trọi. Chiều dài của lá khoảng 12 đến 16mm, rộng 2mm, tuy nhiên, do chúng thường rụng sớm nên lá của cây hiếm khi thấy.

Hoa của cây nhỏ và thường mọc thành từng cụm nhỏ.

Quả nang, bề mặt bao phủ bởi lớp lông nhưng không nhiều, với hạt có hình dạng trái xoan và mặt bề mịn.

1.2. Phân bố

Cây giao có nguồn gốc từ Châu Phi. Hiện nay, cây xương cá đã được du nhập vào nước ta để trồng làm cây cảnh và sử dụng như một nguồn dược liệu.

Cây giao không chỉ được trồng làm cây cảnh mà còn được sử dụng trong việc chữa bệnh, đặc biệt là trong việc điều trị viêm xoang mũi với hiệu quả cao. Một trong những phương pháp sử dụng cây xương cá để trị viêm xoang chính là việc sử dụng hơi nước từ cây này.

2. Bộ phận dùng

Toàn cây.
Thu hái – sơ chế:
Cây được thu hái suốt quanh năm. Tùy theo mục đích sử dụng, cây xương cá có thể được sấy khô hoặc dùng tươi.
Bảo quản: Nơi khô ráo, tránh gió và ẩm ướt.

3. Thành phần hóa học

Cây giao chứa nhiều hợp chất như euphorbon, isoeuphorol, cycloeucalenol, Y – taraxasteryl acetat, triterpen cycloeuphordenol, resiniferonol, alcol ingenol và nhiều chất khác.

4.Tác dụng – công dụng

Cây xương cá Vị hơi chua, cay, hơi có độc, tính mát. Chưa có nghiên cứu về Qui kinh.

*Theo y học hiện đại:

Theo kết quả nghiên cứu từ các nhà khoa học thấy: Cao ethanol từ cây giao có tác dụng ức chế hệ thần kinh trung ương, giúp giảm co giật và đau. Hơn nữa, ethanol có khả năng ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn Staphylococcus aureus và Bacillus subtilis.

*Theo Y học cổ truyền:

Theo y học cổ truyền, cây giao có vị cay, tính mát và hơi độc, có tác dụng sát trùng, tiêu viêm, giải độc và khử phong rất tốt. Điều này là lý do cây giao được sử dụng rộng rãi trong việc trị viêm xoang mũi, và có hơn 90% người sử dụng cây này để điều trị viêm xoang đã tìm thấy hiệu quả. Tuy nhiên, mủ của cây này rất độc hại, nếu tiếp xúc với mắt, cần phải rửa sạch ngay để tránh tác động gây hại. Nếu mủ dính vào tay hoặc chân, cần rửa sạch bằng xà phòng.

Có tác dụng giải độc, giảm viêm, diệt khuẩn, xoa dịu cơn đau, và thúc đẩy lưu thông sữa.

Nhựa từ cây có tính độc, có thể gây sưng và đau mắt nếu tiếp xúc với mắt. Vì vậy, khi sử dụng cần cẩn trọng.

*Chủ trị:

Tại Thái Lan, người dân sử dụng mủ tươi từ cây giao để loại bỏ mụn cóc và u mềm lây.
Ở Ấn Độ, nhựa cây cũng được dùng để trị mụn cóc. Ngoài ra, nguyên liệu này còn được sử dụng để cải thiện tình trạng hen suyễn, đau dây thần kinh, đau nhức xương khớp do thấp khớp, đau răng, ho, đau tai và nhiều bệnh khác.
Tại Trung Quốc, thảo dược này được dùng để chữa nấm da, thiếu sữa sau sinh và đau nhức xương khớp.
Ở Indonesia, người dân sử dụng nhựa cây để loại bỏ mụn mủ, u nang và các vấn đề da khác, cũng như làm thuốc tẩy.
Ở Việt Nam, cây giao không chỉ được dùng để trị viêm xoang mũi mà còn dùng để trị liệt dương, táo bón và nhiều vấn đề da khác. Cây cũng được dùng để chữa đau răng, trĩ nội/ trĩ ngoại và lở loét mũi.

*Cách dùng – liều lượng

Rễ và cành của cây thường được sắc hoặc giã nát, trong khi mủ được dùng ngoài da. Vì cây giao có độc tính, cần hạn chế dùng liều cao, ngay cả khi sử dụng ngoài da.

5. Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây giao

Bài thuốc chữa trị viêm xoang

Chuẩn bị: 70g cây giao tươi. Chừng 20 – 30 đốt, 1 ấm đun nước nhỏ

và 1 một tờ lịch treo tường lớn, để cuộn lại thành một cái ống dài khoảng 30 – 40cm sao cho 1 đầu vừa miệng ấm, đầu còn lại nhỏ hơn.

Thực hiện:

Sử dụng một tờ lịch treo tường lớn, cuộn lại thành một ống dài khoảng 30-40cm, đảm bảo một đầu có kích thước vừa với miệng ấm, đầu kia nhỏ hơn.
Cắt nhỏ (khoảng phân nửa độ dài ngón tay) cây xương khô và cho vào ấm.
Đổ một chén nước vào ấm, đặt ấm lên bếp gas và bật lửa lớn để nước sôi. Khi thấy hơi nước xông ra nhiều từ vòi ấm, hạ nhỏ lửa sao cho hơi bốc ra ở mức vừa đủ.
Sau đó, quấn một đầu của ống (đã cuộn) vào vòi ấm và đưa đầu còn lại vào mũi để hít hơi xông lên. Thời gian xông hơi này có thể kéo dài từ 15 đến 20 phút và nên thực hiện 2-3 lần mỗi ngày cho đến khi triệu chứng viêm xoang giảm đi hoàn toàn.

Bài thuốc chữa trị đau răng

Lấy 50g cành giao, 100ml cồn 90 độ. Thực hiện:
Rửa sạch cành cây giao và để ráo.
Ngâm cành giao trong cồn 90 độ trong vài ngày.
Dùng nước cồn đã ngâm để ngậm và sát khuẩn răng, sau đó nhổ đi.
Làm liên tục 3-4 lần/ ngày, trong vài ngày để giảm đau răng.

Bài thuốc chữa trị mụn thịt và mụn cóc

Nguyên liệu: Mủ cây giao tươi (không nên để lâu vì mất tác dụng). Thực hiện:
Dùng tăm bông thoa mủ cây giao lên vùng mụn thịt hoặc mụn cóc.
Làm liên tục 2-3 lần mỗi ngày. Lưu ý: Không nên thoa rộng rãi, sau khoảng 1 tuần mụn thịt sẽ tự rơi ra. Nếu không có sự cải thiện, cần tìm kiếm tư vấn y tế.

Bài thuốc chữa trị bong gân và sưng tay chân

Dùng 1 nắm cành cây giao tươi.
Rửa sạch cành cây giao và để ráo.
Bọc cành cây giao trong một tấm nilon và đập dập nhẹ.
Đắp cành cây giao đã xử lý lên vùng khớp sưng đau.

Bài thuốc chữa trị côn trùng cắn

Lấy Mủ/ cành tươi cây giao.
Đem Thoa mủ cây giao lên vùng bị cắn hoặc đắp cành giao đã giã nhuyễn lên vết thương.

Những lưu ý khi dùng cây xương cá

Khi áp dụng cây xương cá để điều trị, cần lưu ý những điểm sau đây:
Nhựa từ cây giao có khả năng gây độc, nếu tiếp xúc với mắt có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.
Trên da nhạy cảm, việc sử dụng các bài thuốc từ mủ của cây có thể gây ra phản ứng dị ứng nặng (phồng rộp, phát ban, nổi mụn nước, v.v.).
Các phương pháp điều trị bằng cây xương cá cũng có thể dẫn đến các tình trạng như bỏng rát ở họng, lưỡi, niêm mạc miệng, loét dạ dày, đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, v.v.
Có thể tương tác với các loại thuốc hoặc gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm.
Độ an toàn của thảo dược này đối với trẻ em và phụ nữ mang thai vẫn chưa được xác định rõ.

Thông qua bài viết trên bạn đã có cơ hội tiếp cận với nhiều thông tin hữu ích về cây xương cá. Ngoài việc trồng làm cây cảnh với ý nghĩa trong phong thủy, cây này còn có giá trị trong y học để chữa trị nhiều loại bệnh, đặc biệt là qua cách thực hiện bài thuốc xông hơi từ cây xương cá để điều trị viêm xoang, như đã được trình bày ở trên. Hy vọng rằng những hướng dẫn này sẽ giúp người đang tìm kiếm cách điều trị viêm xoang một cách hiệu quả. Tuy nhiên, trong trường hợp không thấy hiệu quả hoặc có dấu hiệu không mong muốn, nên ngừng sử dụng và tìm kiếm phương pháp khác. Vì cây xương cá mang độc tính mạnh, trước khi sử dụng, việc tham khảo và được sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế là cần thiết./.

DsCKI. Nguyễn Quốc Trung giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM chia sẻ