Tăng cholesterol náu là tình trạng bị lắng đọng chất béo trong các mạch máu, làm cho nồng độ cholesterol trong cơ thể cao hơn mức bình thường. Fluvastatin là thuốc hạ cholesterol máu, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Dùng thuốc Paracetamol sai cách gây nguy hại cho sức khỏe gan
- Dược sĩ tư vấn về những loại thuốc có thể dùng khi mang thai
- Cần lưu ý những gì khi sử dụng thuốc an thần?
Thuốc điều trị tăng cholesterol máu
1 – Fluvastatin là thuốc gì?
DSCKI Cô Nguyễn Hồng Diễm giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Fluvastatin là thuốc thuộc nhóm thuốc statin có tác dụng là điều hòa và làm giảm lượng cholesterol trong huyết tương. Thuốc được sử dụng kết hợp cùng một chế độ ăn uống thích hợp để giúp giảm cholesterol và chất béo xấu như LDL- cholesterol, triglyceride và phòng ngừa các bệnh lý tim mạch.
Bình thường trong cơ thể, enzym HMG-CoA reductase xúc tác phản ứng chuyển đổi HMG-CoA thành acid mevalonic, là một tiền chất sớm của cholesterol ở gan.
Tác dụng làm hạ cholesterol thông qua cơ chế là Fluvastatin ức chế cạnh tranh với enzyme HMG-CoA reductase, làm giảm tổng hợp cholesterol trong gan và làm giảm nồng độ cholesterol trong tế bào. Từ đó kích thích làm tăng các thụ thể LDC-cholesterol trên màng tế bào gan, làm tăng thanh thải LDL- cholesterol ra khỏi tuần hoàn.
Fluvastatin làm giảm nồng độ cholesterol xấu toàn phần như LDL- cholesterol, LDC- cholesterol, VLDC- cholesterol và triglycerid trong huyết tương và đồng thời làm tăng cholesterol tốt như HDL- cholesterol trong huyết tương.
Việc giảm nồng độ những cholesterol xấu và triglyceride đồng thời tăng cholesterol tốt giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim, ngăn ngừa đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Kết hợp với việc thực hiện chế độ ăn uống thích hợp như chế độ ăn uống ít chất béo, các thay đổi trong sinh hoạt bao gồm tập thể dục, giảm cân nếu bị thừa cân và ngưng hút thuốc lá sẽ giúp thuốc phát huy hiệu quả tốt hơn.
Ngoài ra, Fluvastatin còn có tác dụng chống xơ vữa động mạch. Đa số đã chứng tỏ làm chậm quá trình tiến triển và làm thoái lui xơ vữa động mạch vành và động mạch cảnh.
Fluvastatin còn có tác dụng giảm huyết áp ở người tăng huyết áp và tăng cholesterol huyết tiên phát. Tác dụng giảm huyết do hoạt hóa oxyd nitric synthase nội mô và làm giảm nồng độ aldosteron huyết tương.
Fluvastatin có hoạt tính chống viêm ở người tăng cholesterol huyết, kèm hoặc không kèm bệnh động mạch vành. Fluvastatin làm giảm nồng độ huyết tương CRP (C-reactive protein) có thể làm giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim tái phát hoặc tử vong do nguyên nhân mạch vành.
2 – Dạng thuốc và hàm lượng của Fluvastatin?
- Fluvastatin được sản xuất trên thị trường với dạng thuốc và hàm lượng là Viên nang 20 mg, 40 mg, 80 mg; Viên nén phóng thích kéo dài 24 giờ hàm lượng 80mg.
- Brand name: Lescol, Lescol XL.
- Biệt dược Generic: Fluvastatin Actavis , Luvinsta 80mg, SaVi Fluvastatin 40, SaVi Fluvastatin 80.
Thuốc Fluvastatin được dùng cho những trường hợp sau:
- Điều trị tăng cholesterol trong máu cao do di truyền dị hợp tử gây ra.
- Điều trị tăng triglycerid huyết.
- Điều trị các tình trạng quá nhiều chất béo trong máu.
- Điều trị và dự phòng biến chứng của bệnh tim mạch như cơn đau tim, đột quy, nhồi máu cơ tim, thiếu máu cục bộ, đau thắt ngực không ổn định, phải làm thủ thuật tái tạo mạch vành, tử vong do mạch vành hoặc cứng động mạch do tích tụ mảng bám.
- Điều trị và dự phòng tai biến tim mạch ở người bệnh đái tháo đường có hoặc không có bằng chứng lâm sàng mắc bệnh mạch vành và tăng cholesterol máu.
- Điều trị để làm chậm sự tiến triển của bệnh xơ vữa động mạch vành ở người tăng cholesterol huyết có biểu hiện lâm sàng bệnh mạch vành và nhồi máu cơ tim trước đó.
Điều trị bệnh tăng cholesterol máu tiên phát và loạn lipid huyết hỗn hợp
3 – Cách dùng – Liều lượng của Fluvastatin?
Cách dùng:
- Thuốc Fluvastatin dạng viên được dùng bằng đường uống với nước lọc, trước hoặc sau bữa ăn. Dùng thuốc vào buổi tối sẽ làm tăng hiệu lực thuốc, vì tổng hợp cholesterol ở gan xảy ra chủ yếu ban đêm.
- Khi dùng thuốc Fluvastatin, người bệnh cần phải duy trì chế độ ăn ít chất béo trong suốt thời gian điều trị.
Liều dùng điều trị bệnh tăng cholesterol máu:
Liều dùng khuyến cáo cho người lớn:
- Liều khởi đầu: Uống 20 – 40 mg/lần/ngày, uống vào buổi tối trước khi đi ngủ.
- Liều duy trì: Uống liều 20 – 80 mg/ngày.
- Nếu tăng liều 80mg/ngày, có thể dùng liều duy nhất viên phóng thích kéo dài 80 mg/ngày, dùng vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Hoặc dùng liều 40 mg/lần x 2 lần/ngày, dùng một liều vào buổi sáng và một liều vào buổi tối.
Liều dùng khuyến cáo cho trẻ em từ 10-16 tuổi:
- Liều khởi đầu: Uống 20 mg/lần/ngày, uống vào buổi tối trước khi đi ngủ.
- Liều duy trì: Uống liều 20 – 80 mg/ngày.
- Liều tối đa hàng ngày được sử dụng là 80 mg, dùng một viên nén giải phóng kéo dài 80 mg/lần/ngày. Hoặc 40 mg x 2 lần/ngày, dùng một liều vào buổi sáng và một liều vào buổi tối.
Tóm lại, liều dùng cụ thể tuỳ thuộc vào tình trạng, mức độ diễn tiến của bệnh, người bệnh cần tuân thủ theo liều chỉ định, cách dùng thuốc và liệu trình điều trị của bác sĩ để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất.
Những lưu ý khi sử dụng Fluvastatin
Cách xử lý nếu quên liều thuốc Fluvastatin:
Nếu người bệnh quên một liều Fluvastatin nên uống ngay khi nhớ ra trong ngày đó. Không dùng liều gấp đôi. Nếu gần đến thời điểm uống của liều tiếp theo, chỉ cần dùng liều tiếp theo vào đúng thời điểm đã lên kế hoạch.
Cách xử lý khi dùng quá liều thuốc Fluvastatin:
Hiện chưa có dữ liệu chứng minh người bệnh dùng quá liều Fluvastatin có biểu hiệu lâm sàng nghiêm trọng, người bệnh có triệu chứng nhẹ đều hồi phục không để lại di chứng. Tuy nhiên, nếu người bệnh có bất kỳ biểu hiện bất thường nào do quá liều, phải ngừng thuốc và được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn điều trị triệu chứng thích hợp. Đồng thời dùng biện pháp hữu hiệu để loại thuốc ra khỏi đường tiêu hóa.
Những lưu ý thận trọng khi sử dụng thuốc Fluvastatin:
Thuốc Fluvastatin không được dùng cho những trường hợp sau:
- Người có tiền sử mẫn cảm với Fluvastatin hoặc các thuốc ức chế HMG-CoA reductase khác hoặc bất cứ thành phần nào của thuốc.
- Người có bệnh gan hoạt động
- Người có tăng men gan transaminase huyết thanh dai dẳng không rõ nguyên nhân.
- Phụ nữ thời kỳ mang thai
- Phụ nữ thời kỳ cho con bú.
Thận trọng khi sử dụng thuốc Fluvastatin cho những trường hợp sau:
- Trước và trong khi điều trị với Fluvastatin, người bệnh cần được theo dõi nồng độ cholesterol máu bằng cách kết hợp với các biện pháp kiểm soát chế độ ăn, kiểm soát giảm cân, tập thể dục, và điều trị các bệnh có thể là nguyên nhân của tăng cholesterol.
- Cần theo dõi xét nghiệm định kỳ nồng độ cholesterol LDL trong máu để điều chỉnh liều lượng theo đáp ứng của người bệnh với thuốc. Hoặc xét nghiệm nồng độ cholesterol toàn phần để theo dõi điều trị.
- Cần thận trọng ở người có tiền sử bệnh gan hoặc người uống nhiều rượu. Nên xét nghiệm chức năng gan trước khi bắt đầu điều trị và trong qua trình điều trị để tránh gây tổn thương gan.
- Fluvastatin hay tất cả các statin khác làm tiêu cơ vân nặng hoặc gây tử vong. Cần xét nghiệm định lượng nồng độ CK huyết thanh trước khi bắt đầu sử dụng Fluvastatin hay các statin khác, đặc biệt đối với người bệnh có nguy cơ cao nhiễm độc cơ xương như người cao tuổi, người da đen, người dùng phối hợp với thuốc độc cho cơ, suy giảm chức năng thận, suy giáp.
- Cần thận trọng khi người bệnh dùng Fluvastatin hay liệu pháp statin khác có biểu hiện đau cơ lan toả, cơ yếu hoặc nắn vào đau, nồng độ CK huyết thanh tăng cao nên ngừng sử dụng Fluvastatin hay statin khác.
- Khi dùng Fluvastatin, người bệnh phải ngừng thuốc khi có biểu hiện bị bệnh cơ cấp và nặng hoặc có yếu tố nguy cơ dễ bị suy thận cấp do tiêu cơ vân như hạ huyết áp, bất thường về chuyển hóa, nội tiết, điện giải, nhiễm khuẩn cấp nặng, phẫu thuật và chấn thương lớn hoặc co giật không kiểm soát được.
- Cần thận trọng với người đang lái xe và vận hành máy móc: Thuốc Fluvastatin có thể gây ra tác dụng không mong muốn như mệt mỏi, chóng mặt.
Những lưu ý khi sử dụng thuốc để hiệu quả và an toàn
Thuốc Fluvastatin gây ra các tác dụng phụ:
- Thương gặp: Đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, đầy hơi, táo bón, đau đầu, chóng mặt, nhìn mờ, mất ngủ, suy nhược, đau cơ, đau khớp, chức năng gan tăng hơn 3 lần giới hạn trên của bình thường, nhưng phần lớn là không có triệu chứng và hồi phục khi ngừng thuốc.
- Ít gặp: Ban da, viêm mũi, viêm xoang, viêm họng, ho, bệnh cơ, yếu cơ và tăng hàm lượng creatin phosphokinase huyết tương (cpk).
- Hiếm gặp: Viêm cơ, tiêu cơ vân, suy giảm nhận thức như mất trí nhớ, lú lẫn, suy thận cấp thứ phát do myoglobin niệu, tăng HbA1c và nồng độ glucose huyết thanh lúc đói, tăng nguy cơ phát triển đái tháo đường.
Trong quá trình sử dụng thuốc Fluvastatin, người bệnh có bất kỳ biểu hiện bất thường nào nghi ngờ rằng do sử dụng thuốc Fluvastatin thì cần tham khảo ý kiến hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ Cao đẳng Dược tư vấn để xử trí kịp thời.
Fluvastatin tương tác với các thuốc và thực phẩm :
- Cyclosporin, erythromycin, gemfibrozil, itraconazol, ketoconazol: Các thuốc này ức chế enzyem chuyển hoá thuốc cytochrom CYP3A4 ở gan, làm tăng nồng độ Fluvastatin trong huyết tương, tăng tác dụng phụ viêm cơ và tiêu cơ vân khi chúng được phối hợp với Fluvastatin.
- Colchicin hoặc Niacin ở liều hạ lipid (> 1 g/ngày) hoặc các dẫn chất acid fibric khác như Fenofibrat: Khi phối hợp với Fluvastatin sẽ làm tăng tác dụng phụ viêm cơ và tiêu cơ vân.
- Diclofenac: Phối hợp với Fluvastatin làm tăng nồng độ đỉnh huyết tương hoặc AUC Diclofenac là 60 – 25% và AUC của Fluvastatin là 80 – 50%.
- Warfarin: Fluvastatin làm tăng tác dụng của Warfarin khi dược sử dụng đồng thời.
- Các nhựa gắn acid mật: Có thể làm giảm sự hấp thu của Fluvastatin khi sử dụng đồng thời.
- Gemfibrosil: Fluvastatin và Gemfibrosil đều có tỷ lệ gắn kết với protein huyết tương trên 97%. Tranh phối hợp hai thuốc này đồng thời.
- Ciclosporin: Liều khởi đầu và liều duy trì của fluvastatin nên càng thấp càng tốt khi phối hợp với ciclosporin.
- Rượu bia, thuốc lá và thực phẩm có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu bia và thuốc lá.
Nhìn chung, tương tác thuốc với thuốc hay thuốc với thực phẩm hay rượu bia có thể làm thay đổi hiệu quả điều trị của thuốc hoặc làm tăng tác dụng phụ nặng hơn. Người bệnh nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc trước khi dùng hoặc thông báo cho bác sĩ kê đơn biết những loại thuốc đang dùng, bao gồm cả thuốc có nguồn gốc từ dược liệu hay thực phẩm, đồ uống có nguy cơ để giúp bác sĩ xem xét kê đơn hợp lý, an toàn và đạt lợi ích trong điều trị.
Tóm lại, Fluvastatin là thuốc được chỉ định điều trị hiệu quả cho các tình trạng tăng cholesterol máu. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn khi sử dụng thuốc Fluvastatin, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ tư vấn và không tự ý sử dụng thuốc hay ngưng thuốc hoặc thay đổi liều lượng của thuốc.
Bảo quản Fluvastatin: Fluvastatin được bảo quản thuốc theo hướng dẫn khuyến cáo của nhà sản xuất. Nhiệt độ bảo quản thích hợp là dưới 30°C, khô thoáng, tránh ánh sáng mặt trời để đảm bảo giữ chất lượng thuốc.
DSCK1. NGUYỄN HỒNG DIỄM