Bật mí những công dụng chữa bệnh tuyệt vời từ cây Tô mộc

Cây tô mộc hay còn được gọi với tên khác là Gỗ cây vang, đây là một loại cây thuốc Đông y với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe con người được các Y sĩ y học cổ truyền vận dụng vào nhiều bài thuốc chữa bệnh hữu hiệu.

• Bật mí những công dụng chữa bệnh từ cây Trám trắng
• Cúc tần và một số bài thuốc chữa bệnh hữu ích
• Chữa bệnh bằng Cà tìm liệu bạn đã biết?

Tô mộc thường mọc hoang hay được trồng ở nước ta

Tô mộc và một số thông tin cần biết

Tô mộc có tên khoa học là Lignum Sappan; tên thực vật là Caesalpinia sappan L. Thuộc loại cây nhỏ, cao từ 5 đến 7m. Thân có nhiều gai. Cành non có lông mịn, sau nhẵn , có gai ngắn. Gỗ thân rắn , màu đỏ nâu. Lá kép lông chim, mọc so le. Lá chét nhỏ hình thang, nhẵn ở mặt trên, mặt dưới có lông mịn. Hoa màu vàng mọc thành chùm ở đầu cành. Cuống có lông màu gỉ sắt. Quả thuôn dẹt, vỏ rất cứng, có sừng nhọn ở đầu. Hạt màu nâu vàng. Theo Đông y, Tô mộc có tính bình, vị ngọt, mặn hay hơi cay có tác dụng hoạt huyết, thúc đẩy kinh nguyệt, chỉ thống giảm sưng. Các dược sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược tại trường Cao đẳng Y dược TP HCM cho biết trong cây tô mộc có chứa một số thành phần hóa học như axit galic, tanin, chất sappanin, chất brasilin và tinh dầu. Brasilin là một chất có tinh thể màu vàng. Với kiểm cho màu đỏ, khi oxy hoá sẽ cho braseìlin Cấu tạo của chất brasilin và brasilein gần giống chất hematoxylin và hematein (do hematoxylin oxy hoá) là chất màu lấy ở gỗ cây Hematoxy campechianum L. cùng họ.

Áp dụng Tô mộc vào một số bài thuốc chữa bệnh

Tô mộc với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe con người

• Chữa chứng ngã té chấn thương tụ máu đau: Bát ly tán: Xạ hương 0,4 g, Tô mộc 15 g, Chế phàn mộc miết 4 g, Đồng tự nhiên, Nhũ hương, Một dược, Huyết kiệt đều 10g, Hồng hoa 8 g, Đinh hương 2 g, làm thuốc tán, mỗi lần uống 3g – 4 g, ngày 2 lần, uống với rượu. Tô mộc sấy khô tán bột, rắc vào vết thương cầm máu.
• Chữa chứng kinh nguyệt không đều hoặc sinh xong đau bụng từng cơn: Tô mộc 10 g, Huyền hồ sách 6 g, Sơn tra 10 g, Hồng hoa 3 g, Ngũ linh chi 8 g, Đương qui thân 10 g, nước 600 ml, sắc còn 200 ml chia 3 lần uống trong ngày. Sanh xong huyết ra nhiều: Tô mộc 12 g, sắc với 200 ml nước còn 100 ml chia 2 lần uống trong ngày. Nói chung điều trị bụng đau do huyết ứ, dùng Tô mộc thường phối hợp với Hồng hoa, Đương qui, Xích thược.
• Chữa chứng phụ nữ huyết trệ, kinh bế, bụng đau: Thông kinh hoàn: Xích thược, Qui vỹ, Ngưu tất, Đào nhân đều 10 g, Sinh địa 15 g, Hổ phách 1,5 g, Xuyên khung, Hồng hoa, Tô mộc đều 6 g, Hương phụ, Ngũ linh chi đều 8 g, hồ làm hoàn. Mỗi lần uống 10g, ngày 2 – 3 lần.

Một số lương y tại Trường Cao đẳng Y dược TPHCM khuyến cáo không nên cho phụ nữ đang mang thai sử dụng Tô mộc để chữa bệnh.